Już w Starym Testamencie Bóg wskazuje na ołtarz, jako miejsce składania ofiary, czyli wejścia w kontakt ze Stwórcą przez rzeczywisty dar serca. Jest to istotna część Przymierza, zawartego Izraelem na Synaju, w którym Bóg nakazał Mojżeszowi: „Uczynisz Mi ołtarz z ziemi i będziesz składał na nim twoje całopalenia, twoje ofiary biesiadne ze swojego drobnego i większego bydła na każdym miejscu, gdzie każę ci wspominać moje imię. Przyjdę do ciebie i będę ci błogosławił” (Wj 20,24).
Ważnym elementem jubileuszu naszej parafii będzie poświęcenie nowego ołtarza. Stanowić on będzie trwałą pamiątkę wydarzeń, które składają się na przeżywania stulecia istnienia parafii. Jest to doskonała okazja do poznania znaczenia i symboliki zarówno obrzędów poświęcenia ołtarza jak i samej istoty stołu Eucharystii.
Z OBRZĘDÓW POŚWIĘCENIA OŁTARZA
Ołtarz stołem ofiary i uczty paschalnej Chrystus Pan, ustanawiając pod postacią uczty ofiarniczej pamiątkę ofiary, którą miał złożyć Ojcu na ołtarzu krzyża, uświęcił stół ofiarny, przy którym mieli gromadzić się wierni, by uczcić Jego Paschę.
Ołtarz jest więc stołem ofiary i uczty, na którym kapłan, przedstawiający Chrystusa Pana, dokonuje tego samego, co Chrystus uczynił i przekazał swoim uczniom, aby czynili na Jego pamiątkę. Wszystko to wyraźnie ukazuje Apostoł, gdy mówi: „Kielich błogosławieństwa, który błogosławimy, czyż nie jest udziałem we Krwi Chrystusa? Chleb, który łamiemy, czyż nie jest udziałem w Ciele Pana? Ponieważ jeden jest chleb, przeto my, liczni, tworzymy jedno ciało.
Wszyscy bowiem bierzemy z tego samego chleba”.
Ołtarz znakiem Chrystusa
Dzieci Kościoła wszędzie, stosownie do okoliczności, mogą czcić pamiątkę Chrystusa i gromadzić się przy stole Pańskim. Jest jednak godne tajemnicy eucharystycznej, aby chrześcijanie budowali stałe ołtarze do odprawiania Wieczerzy Pańskiej. Zwyczaj ten istniał już od czasów starożytnych.
Ołtarz chrześcijański z natury swojej jest szczególnym stołem ofiary i Uczty paschalnej:
- szczególnym ołtarzem, na którym na wieki w sposób mistyczny uobecnia się ofiara krzyża aż do przyjścia Chrystusa;
- stołem, przy którym gromadzą się dzieci Kościoła, aby składać dziękczynienie Bogu oraz przyjmować Ciało i Krew Chrystusa.
Ponieważ przy ołtarzu czci się pamiątkę Pana i rozdziela wiernym Jego Ciało i Krew, pisarze Kościoła widzieli w ołtarzu znak samego Chrystusa. Stąd też wywodzi się twierdzenie: „Ołtarz jest Chrystusem”.
Ołtarz miejscem czci męczenników Cała godność ołtarza wypływa stąd, że jest on stołem Pańskim. Dlatego ciała Męczenników nie dodają chwały ołtarzowi, lecz raczej ołtarz podkreśla godność grobu Męczenników. Dla uczczenia ciał Męczenników oraz innych Świętych, jak i dla zaznaczenia prawdy, że ofiara członków wywodzi swój początek z ofiary Głowy, wypada nad ich grobami wznosić ołtarze albo składać ich relikwie w ołtarzach tak, by „zwycięskie ofiary znalazły się w tym miejscu, gdzie Chrystus jest ofiarą. Lecz On, który za wszystkich cierpiał, na ołtarzu, oni pod ołtarzem, gdyż Jego męką zostali odkupieni”. Chociaż wszyscy Święci słusznie zwą się świadkami Chrystusa, jednakże w świadectwie krwi istnieje szczególna moc, którą całkowicie i w pełni wyrażają tylko relikwie Męczenników złożone w ołtarzu.
KONSEKRACJA OŁTARZA ma miejsce podczas Liturgii Eucharystii. Sprawowanie Najświętszej Ofiary jest istotnym faktem, stanowiącym o konsekracji ołtarza. Dokonuje się w oprawie innych znaków, które wyrażają to, co się w konsekracji dokonuje i ją celebrują w poszczególnych etapach.
Po liturgii słowa mają miejsce: namaszczenie, okadzenie, przykrycie obrusem i obdarowanie światłem.Namaszczenie na spełnienie ofiary Po liturgii słowa biskup w pięciu miejscach namaszcza ołtarz krzyżmem - olejem poświęconym w Wielki Czwartek. Ten gest namaszczenia wyraża przeznaczenie ołtarza na wyłączną służbę Tajemnicy Jezusa Chrystusa. Ma on być znakiem obecności Jego samego i Ducha Świętego, którym On sam został namaszczony jako człowiek i w którym On sam oddaje się Ojcu.
Kamienna płyta ołtarza symbolizuje Tego, który twardy jak kamień w swojej wieczności - Syn Boży - jest nie do zniszczenia. Taki jest Bóg. Jednak ten Bóg w Jezusie Chrystusie stał się człowiekiem podlegającym zranieniu i śmierci. W mocy Ducha Świętego Jezus przyjął to, co oznaczało dla Niego umieranie. Taką wymowę ma namaszczenie ołtarza. Chodzi o to, byśmy stając przy ołtarzu mieli świadomość, że z tego ołtarza otrzymujemy pokarm i moc do przeżywania wszelkich doświadczeń. Rodzimy się ze źródła chrzcielnego, ale to przez namaszczenie, przez ołtarz jesteśmy kształtowani, otrzymujemy chrześcijański charakter i styl życia. Namaszczenie to istotny znak przy konsekracji ołtarza, który nie dotyczy tylko samego ołtarza, ale ma odniesienie również do nas stojących przy ołtarzu.
Woń przyjemna Bogu
Drugim znakiem związanym z ołtarzem jest kadzidło. Przy konsekracji ołtarza stawia się na nim naczynie z rozpalonymi węglami. Po zasypaniu ich kadzidłem, unosi się dym, woń kadzielna i w ten sposób okadza się ołtarz. Jest to znak, że życie chrześcijan, którzy przez tajemnicę Jezusa Chrystusa płynącą z ołtarza przeżywają zjednoczenie z Bogiem i między sobą, też staje się modlitwą, wonią przyjemną Bogu. Czerpiąc z ołtarza siłę, czyli umiejętność wchodzenia w umieranie, w tracenie siebie, stawanie się człowiekiem prostym, pokornym, przebaczającym - wchodzimy w prawdziwą jedność między sobą, a zarazem oddajemy Bogu chwałę.
Stół na pokarm i światło dla nowego życia Następnie ołtarz zostaje przykryty obrusem. Oznacza to, że ołtarz jest nie tylko miejscem ofiary, ale także stołem, przy którym się karmimy. Obrus przypomina i zaprasza nas, byśmy odnosząc się do tego miejsca ofiary mieli świadomość, że właśnie z niego jest pokarm wprowadzający nas w komunię. Jest to miejsce, skąd czerpiemy dar życia dla siebie i bliźniego.
Postawienie na ołtarzu światła.
Świeca symbolizuje zmartwychwstanie i nowe życie. Chodzenie w światłości oznacza umiejętność korzystania z życia. Kto zaś żyje w ciemności, ten jest zamknięty w sobie, jest w lęku, myśli o sobie, nie widzi drugiego człowieka. Chrześcijanie zaś dzięki zmartwychwstaniu Jezusa Chrystusa są ludźmi mającymi dar światła. „Ja jestem światłością świata. Kto idzie za Mną, nie będzie chodził w ciemności, lecz będzie miał światło życia” (J 8,12). „Kto twierdzi, że żyje w światłości, a nienawidzi brata swego, dotąd jeszcze jest w ciemności. Kto miłuje swego brata, ten trwa w światłości i nie może się potknąć. Kto zaś swojego brata nienawidzi, żyje w ciemności i działa w ciemności, i nie wie, dokąd dąży, ponieważ ciemności dotknęły
ślepotą jego oczy” (1 J 2, 9-11).
Nowy ołtarz, który zostanie konsekrowany podczas jubileuszowych uroczystości został wykonany w pracowni stolarstwa sakralnego Jacka Markiela. Korpus (podstawa) ołtarza wykonany jest z drewna dębowego, z kamienną menzą (płytą ołtarzową) o wymiarach 220 cm na 80 cm. Wysokość ołtarza wynosi 100 cm. W ołtarzu umieszczone są relikwie świętych męczenników wraz ze świadectwem ich pochodzenia i kilku ziarenkami kadzidła. Front ołtarzowego korpusu zdobi płaskorzeźba „Ostatnia Wieczerza”, według fresku Leonarda da Vinci, przedstawiająca ostatnią paschę Apostołów, podczas której Pan Jezusa ustanowił sakramenty: Eucharystii i kapłaństwa.
oprac. L. Dżoń